Nét độc đáo ẩm thực miền Tây qua món lẩu cù lao

Đối với người dân ở miền Tây, từ "cù lao" không chỉ là danh từ được dùng để chỉ vùng đất hình dải được bao quanh bởi các phụ lưu của các con sông, chẳng hạn như cù lao Thới An, cù lao Thới Sơn, cù lao An Bình… mà còn là từ dùng để chỉ một món ăn được nấu trong 1 chiếc nồi rất giống chân đèn, nhưng to hơn khi kết hợp với một chiếc thau nhôm hình trụ có ống khói rỗng ở giữa để đựng than.

Lẩu cù lao, thường được gọi là cù lao đã trở thành một nét chấm phá trong văn hóa ẩm thực của người dân miền Tây Nam bộ trong nhiều dịp trọng đại như lễ cưới hỏi, đám giỗ, lễ Tết. Có lẽ bởi hình dáng của chiếc cù lao cũng giống như một vùng đất nổi lên giữa bốn bề sông nước mà nó có cái tên lạ lẫm như thế và thể hiện sự sáng tạo của người dân, hình thành nên món ăn mang đậm dấu ấn bản địa, không thể nhầm lẫn.

Món cù lao được chế biến không quá cầu kỳ, không cần nêm quá nhiều gia vị bởi nước dùng được đun bằng xương ống, thêm tôm khô hoặc mực rồi nấu với củ sắn tự nhiên có vị ngọt thanh và làm cho nước trong hơn.

Tùy từng vùng miền và điều kiện của từng hộ gia đình mà nguyên liệu làm lẩu cù lao cũng khác nhau. Một món lẩu cù lao thường thấy có các nguyên liệu đặc trưng như: da heo khô được làm giòn rồi ngâm với nước, thịt heo luộc, tim, gan, mề gà/vịt, bao tử heo, chả trứng cuộn, bắp cải cuộn thịt, thịt bằm vò viên... Cù lao không có đĩa rau ăn kèm như các món lẩu khác mà tất cả để sẵn trong cù lao thường sẽ là bắp cải, cà rốt, bông cải được tỉ hình hoa tỉ mĩ, ngò rí tạo mùi thơm… và thường ăn với lẩu cù lao sẽ là bún. Cù lao thường được làm nóng từ than đước đặt trong lõi dụng cụ nấu vì cháy đều, giữ ấm lâu, ít tro.

Khi ăn, đợi nước sôi, nắp nồi nhúc nhích thì mở ra, cho nguyên liệu vào. Hơi nước, quyện vào lửa than bốc lên, kết hợp mùi thơm từ những bông hoa được khéo léo bày biện trên mặt lẩu, bên dưới là các món ngon lành, cuồn cuộn tỏa ra khiến ta khó cưỡng lại được. Trong không khí ấm cúng, tất cả mọi người ngồi quây quần bên nhau, cùng thưởng thức vị ngọt thanh của nước dùng cùng sự tươi mới của nguyên liệu đi kèm tạo nên hương vị thơm ngon, ngọt ngào tình đất, tình người mà chỉ cần nếm thử một lần sẽ nhớ mãi không quên.

Hình ảnh các dì, các mẹ, hay các chị sẽ cùng nhau chung tay làm ra món lẩu cù lao để phụ đãi tiệc. Người thì phụ trách phần nấu nước súp, người tất bật tạo hình những viên chả tròn trĩnh, người ngồi xắt từng cà rốt, tỉa hoa, còn người thì ngồi xếp từng nguyên liệu vào trong nồi cù lao để lên tiệc. Bận rộn là thế, nhưng lúc nào sau những trái bếp ấy cũng là tiếng cười đùa, những câu chuyện kể mãi không hết, những lời yêu thương của bà con xóm giềng. Mới thấy hết cái tình làng nghĩa xóm, sự gắn kết sum vầy từ cái nồi lẩu cù lao, mà chỉ có về miền Tây mới cảm nhận rõ nét.

Có thể nói, “cù lao” không chỉ trở thành một nét đặc trưng của địa lý vùng sông nước miền Tây mà nó còn đi sâu vào ẩm thực nơi đây. Và nếu có dịp ghé miền Tây nhất định bạn phải thưởng thức món lẩu cù lao trứ danh nhé!